Celebrating Passion for Food
आज धुळवड …आपापसांतले हेवेदावे विसरून नातेवाईक, मित्रमैत्रिणी शेजारीपाजारी असे सगळेजण एकत्र येऊन , एकमेकांना फक्त नी फक्त प्रेमाचा , मायेचा रंग लावण्याचा आजचा हा मौज मस्तीचा सण ! आद्ल्या दिवशीच्या होळीच्या होमात ” जुने जाऊ द्या मरणालागुनी ,” म्हणत आपण आपल्या सगळ्या चिंता , दुःखे त्या होलिकामातेच्या धगधगत्या ओटीत वाहिल्या असतातच . म्हणूनच वर्षाचा हा शेवटचा सण धामधुमीत साजरा करून , येणाऱ्या नवीन वर्षाचे जय्यतीने स्वागत करायला आपण मन नितळ साफ करून तयार राहतो !
…
Holi, the festival of colors- gets celebrated with great pomp and joy in North Indian state of Uttar Pradesh. While the daytime celebrations are colored with rang and gulal, the evenings are enjoyed with Folk songs and food. Folks songs like – “Fagua” played on dhol and manjira reverberates the atmosphere along with pleasant aroma of Gujiyas.
…
” नेसली ग बाई मी, चंद्रकला ठिपक्यांची. बाई ठिपक्याची,
तिरपी नजर माझ्यावर ह्या सावळ्या हरीची,
तिरपी नजर माझ्यावर ह्या सावळ्या हरीची….. “
…
“Being Indian is not blood as much as it is culture.”
– Tony Hillerman
किती यथार्थ आहे हे वाक्य ! संस्कृती आणि आचारविचारांचे बाळकडू भारतीयांच्या नसानसांतून खेळतात , असे म्हटले तर वावगे ठरणार नाही ! प्रत्येक पाच मैलांवर पाणी बदलते, तशी भाषा , राहणीमान , जीवनपद्धती बदलतेच आणि निसर्गाशी व इतर जातबांधवांशी सामाजिक बांधिलकी जोडून राहण्याची माणसाची संस्कृती पाहावयास मिळते. उर्दूतला ” तहजीब ” हा शब्द उच्चारला तरी भारतीय गंगा – जमुनी संस्कृतीचा गोडवा मनाला भावून जातो .
…
” ओ मयेकरांची सुकन्या, बरं झाले इथेच भेटलात , हे पोस्टकार्ड आलेय बघा आईच्या नावाने , घेऊन जा वर नीट “, असे म्हणून रिटायरमेंटच्या उंबरठ्यावर उभ्या असलेल्या पोस्टमन काकांनी माझ्या हातात पत्र दिले . ” चिरंजीव सुमन , हिस माझे अनेक आशीर्वाद ! बऱ्याच दिवसांत तुमची खुशाली जाणून घ्यायची इच्छा होतीच आणि आता पत्र लिहिण्यास देवकृपेने तसे कारणच मिळाल्याने ….. ” असं मोठ्यामोठ्याने वाचत , आमची स्वारी ,वय वर्षे नऊ , एका हातात मिल्टनची गोलमटोल राणी रंगाची पाण्याची बरणीसदृश बाटली आणि पाठीवर दप्तराचा, मांड्यांपर्यंत येणारा बोजा सांभाळत बिल्डिंगमध्ये शिरत होती .
…
आपल्या भारतीय जेवणात दह्याला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे . आयुर्वेदात अन्न कोणकोणत्या प्रकारांत खावे याचा उल्लेख आढळतो , जसे की लेह्य , पेय , चोष्य, भोज्य, आणि भक्ष्य यांत दह्याचा वेगेवेगळ्या प्रकाराने समावेश केला जातो . दह्यापासून बनलेल्या चटण्या , रायती , कोशिंबिरी पानाची डावी बाजू दृष्ट लागण्यासारखी सजवतात , तर दह्यापासून बनलेले श्रीखंड, लस्सी , पियुष , मठ्ठा सारखे मधुर पदार्थ आणि पेये जिभेचे चोचले सुद्धा पुरवतात . जेवणात सगळ्यात शेवटी वाढलेला दही भात पोटाच्या आरोग्यासोबत मनाचीही तृप्ती साधून जातो .
…